Dinsdag 2 maart 2021
Partnerbijdrage: wanneer aan een expositieruimte wordt gedacht, dan zien de meeste mensen een grote hal voor zich waarin schilderijen en andere kunst wordt geëxposeerd. Almelo daarentegen heeft een expositieruimte waar nog net een grote wasmachine in past en waar iedere toevallige passant gratis van kunst kan genieten. Het Kunst-Torentje in Almelo is één van de kleinste expositieruimtes van Nederland. Textielindustrie in Twente
In het begin van de 19de eeuw was de Benelux één koninkrijk. Gent was dé leverancier van katoen en textiel aan de rest van Nederland en Nederlands-Indië. Maar rond 1830 scheidde België zich af van Nederland en Gent ging op in België. Nederland was in één klap een grote textielindustrie kwijt. Toch was er in Nederland behoefte aan katoen en andere soorten textiel. Twente nam al snel de rol van Gent over en zo ontstond hier een grote textielindustrie. In de Twentse steden Almelo, Hengelo en Enschede werden enorme textielfabrieken gebouwd met grote weefgetouwen. Rond 1850 werd weven geautomatiseerd door het gebruik van stoommachines. Tienduizenden Twentenaren werkten in de 19de eeuw in de textielindustrie. Het sociale, culturele en economische leven in de Twentse steden, stond helemaal in het teken van de textielindustrie. Ook in Almelo stond een grote textielfabriek van de firma Koninklijke Ten Cate.
Historie van het Kunst-Torentje
Van oorsprong is Almelo een waterstad. Het water reikte lange tijd tot in het centrum van de stad. Een ideale locatie voor Ten Cate om hier een grote textielfabriek te bouwen. De locatie in het centrum van Almelo en aan het water was handig voor de werknemers, maar ook voor de export. Textiel kon direct vanuit de fabriek op schepen worden geladen en naar de rest van Nederland worden vervoerd. In 1910 vierde Ten Cate het 50-jarig jubileum van het mechanisch weven. Rond die tijd had Ten Cate voor haar werknemers een pensioenfonds opgericht. Werknemers waren hier reuzeblij mee en schonken de directie voor het jubileum een torentje dat aan een hoek van de fabriek werd gebouwd. Hiervoor moesten de werknemers wel een jaar lang, iedere week een stuiver van hun loon afstaan. Vandaag de dag vormt 'het Torentje' zoals dit in de volksmond door de Almeloërs wordt genoemd, nog een tastbare herinnering aan het roemrijke textielverleden.
Omvorming naar expositieruimte
In de jaren ‘60 van de 20ste eeuw ging het rap bergafwaarts met de Twentse textielindustrie. Ook Ten Cate moest haar Almelose fabriek sluiten. In 1995 werd besloten om op de plek van de fabriek, de nieuwe Almelose rechtbank te bouwen. Hiervoor werd de gehele fabriek gesloopt, met uitzondering van de karakteristieke hoektoren. De hoektoren bleef als zelfstandig gebouw bestaan en werd van onderen voorzien van glas. Het Kunst-Torentje was geboren. In het torentje tonen nu al meer dan 25 jaar lang, bekende en onbekende beeldende kunstenaars hun creaties aan de buitenwereld. Zo komen ook mensen die nooit een expositieruimte bezoeken of iets met kunst hebben, door toevallig te passeren, in aanraking met kunst.
