Zondag 26 april 2015
Langs de stadsranden biedt de gemeente Almelo ruimte voor vlasteelt. Dit oeroude gewas keert terug in het kader van stadslandbouw en de gemeente Almelo wil zo een steentje bijdragen aan het verduurzamen van onze samenleving. De vlasvezel is de grondlegger van de Twentse textielindustrie en werd vroeger veel geteeld in Twente. Afgelopen week is 5 ha vlas ingezaaid op een perceel aan de Vriezenveenseweg, na verwachting zal deze vlasakker in juli volop bloeien. Dan staat het veld vol met prachtige lichtblauwe bloemen.
De teelt wordt begeleid door de Stichting Vlasmanifestatie, zij zetten zich in om de vlasteelt in Twente te herontwikkelen en het gebruik van vlas als duurzame stof te stimuleren. De stichting Vlasmanifestatie begeleid inmiddels ongeveer 25 hectare vlasakkers in verschillende Twentse gemeenten. De gemeente Almelo is enthousiast over dit initiatief, vandaar dat er landbouwgrond beschikbaar is gesteld voor het telen van vlas.
Vlas levert de oudste textielvezel van natuurlijke oorsprong ter wereld. In tegenstelling tot veel andere ‘natuurlijke’ vezels, is zijn impact op het milieu – de zogenaamde ecologische voetafdruk – minimaal. Dit maakt het ‘ouderwetse’ vlas een van de meest innovatieve grondstoffen voor een veelheid van toepassingen. Naast vezels levert vlas ook olie: lijnzaadolie of lijnolie.
De zandgronden van Overijssel zijn zeer geschikt voor de teelt van vlas, vandaar dat de blauwe bloemen hier in de regio weer vaker te zien zullen zijn. Het eenjarige gewas wordt in de periode van maart tot juni ingezaaid en groeit in twee tot drie maanden uit tot een volwaardige vlasplant. Zodra de zaaddoosjes en de stengels beginnen te bruinen is de plant oogstrijp.
Nagenoeg alles van de vlasplant kan worden gebruikt. Lijnzaadolie kent zeer uiteenlopende toepassingen, het is de grondstof voor verven en vernissen, maar wordt ook gebruikt bij de fabricage van linoleum, zeep kunsthars en in de farmaceutische en cosmetische industrie. Zo heeft het Enschedese bedrijf Rolsma een compleet assortiment lijnolieverf ontwikkeld, met lijnzaad dat is gewonnen van de eigen Twentse vlasakkers.
Ook wordt de vlasvezel gebruikt bij de fabricage van linnen en als isolatiemateriaal voor huizen en auto’s. Een andere verrassende toepassing is die van een meubelfabrikant, hij heeft een designstoel ontwikkeld met een bio-composiet op basis van lijnolie. De toepassing van vlasvezel was lange tijd verdrongen door de goedkopere, maar
milieubelastende kunststofvezels. Inmiddels weten we dat dit grote consequenties heeft voor ons leefmilieu en de aarde, daarom klinkt de roep naar groene biobased grondstoffen steeds harder. De innovatieregio Twente, met de UT en de creatieve- en maakindustrie, is in dit opzicht
kansrijk, want vanuit het verleden weten we nog vrij veel over vlasteelt. Ook in museum Het Wevershuisje is veel terug te vinden over deze historie.
Samen met De stichting Vlasmanifestatie wil Almelo positief bijdragen aan het ontwikkelen en toepassen van natuurlijke grondstoffen. Vlasteelt kan een impuls geven op gebied van duurzaamheid, technologische ontwikkeling en nieuwe toepassingen, vandaar dat zij
ondernemers uitnodigen om olie of vezel af te nemen voor product ontwikkeling.
